Autisme op de werkvloer

Ben jij een werkgever, leidinggevende of collega van iemand met autisme? Wil je graag duurzaam met jouw collega samenwerken en zijn of haar talenten tot bloei laten komen? Hier lees je alle informatie over autisme op de werkvloer, inclusief 7 tips. Maak een succes van autisme op de werkvloer!

Wat is autisme?

Dat is een ogenschijnlijk simpele vraag. Toch is autisme niet in twee zinnen te omschrijven. Er zijn verschillende theorieën die autisme op hun eigen manier uitleggen, maar één theorie die álles verklaart is er nog niet.  

Daarnaast uit autisme zich bij ieder persoon anders, en is autisme niet altijd zichtbaar en dus moeilijk concreet te maken.   

Toch is er ook veel wél bekend. Bijvoorbeeld over de problemen waar mensen met autisme tegenaan kunnen lopen, maar ook over hun sterke eigenschappen. Hier lees je meer over wat autisme is.

Talenten van mensen met autisme op de werkvloer

We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: geen twee personen met autisme zijn hetzelfde. Net als neurotypische mensen zijn mensen met autisme uniek in hun talenten, valkuilen, gedragingen, interesses en voorkeuren.

Toch valt er iets op. Juist vanwege hun andere manier van prikkelverwerking, komen de volgende kenmerken bovengemiddeld veel voor bij mensen met autisme:

• Nauwkeurigheid
• Analytisch denken
• Creatief denken
• Eerlijkheid
• Loyaliteit

Leidinggevenden en collega’s die met mensen met autisme samenwerken, herkennen mogelijk één of meerdere van deze talenten.

Djordi (leidinggevende): “Peter is nauwkeuriger en meer gefocust dan de meeste collega’s. Als hij eenmaal op stoom is dan is hij niet te stoppen.”

Henk (leidinggevende): “Uit ervaring weet ik dat mensen met autisme heel accuraat en nauwkeurig werken, met oog voor detail. Die kwaliteiten zetten we in voor interne audits en het op orde maken van het documentenbeheer.”

Sam (recruiter voor mensen met autisme): “Juist door hun autisme verwerken deze mensen informatie op een andere manier, en kunnen ze een andere, creatieve blik geven op situaties.”

Samenwerken met mensen met autisme

Om de talenten van mensen met autisme optimaal tot hun recht te laten komen, is het ook goed om stil te staan bij hun valkuilen. Soms zijn dat zaken waar neurotypische mensen geen problemen mee hebben of zelfs nog nooit over hebben nagedacht. Denk bijvoorbeeld aan het trillende licht van een TL-buis, de druk van de dagelijkse standup, sociale verwachtingen zoals een gezamenlijke lunch, of zelfstandig een planning maken. Dergelijke zaken kunnen veel energie kosten of veel spanning opleveren.

Waar jouw specifieke collega tegenaan loopt, zul je alleen weten als je het hem of haar vraagt. Een open gesprek is een goed startpunt voor een prettige samenwerking. Ernaar gissen heeft geen zin, want iedereen voelt en toont weer iets anders.

Waar je vanuit kunt gaan is dat zowel onderschatting als overschatting van mensen met autisme op de werkvloer veel voorkomt.

Ron (medewerker met autisme): “Omdat ik veel lach en de gangmaker van ons team ben, overschatten mijn collega’s soms wat ik aankan. Pratende mensen naast mijn bureau veroorzaakt bij mij bijvoorbeeld heel veel onrust. Als mijn collega’s dat wél herkennen en we lossen het samen of, is er veel minder kans dat ik op den duur uitval door vermoeidheid.”

Alwin (medewerker met autisme): “Van mij krijg je een stevige hand en ik kan makkelijk praten. Dat heeft ook een nadeel: ik word snel overschat, werkgevers denken dat ik alles kan en best vind. Maar zet mij in een overvolle kantine en ik wil vluchten.”

Roos (medewerker met autisme): “De eerste keer dat ik tijdens een sollicitatiegesprek open uitkwam voor mijn autisme, werd ik direct daarna afgewezen. Ik denk dat ze mijn autisme vooral zagen als een beperking.”

Wat zijn de valkuilen voor mensen met autisme op werk?

Vanuit de praktijk weten we dat mensen met autisme tegen bepaalde zaken sneller aanlopen. Voorbeelden hiervan zijn:

Sterke motivatie

• Vanalles willen leren en daardoor te snel willen (té gemotiveerd)
• Angst om te falen
• Geen hulp durven vragen als iets niet lukt

Communicatie

• Erg eerlijk zijn en daarom bot overkomen bij collega’s
• Moeite hebben met abstracte begrippen (bijvoorbeeld: dat bespreken we later)

Planning en structuur

• Gespannen raken als anderen zich niet aan de gemaakte afspraak houden
• Moeilijk zelfstandig prioriteiten kunnen stellen
• Star vasthouden aan regels, lastig vinden om zich flexibel op te stellen

Werkomstandigheden

• Erg vermoeid raken door verschillende prikkels (geluid, licht, geur enzovoorts)
• Snel afgeleid raken
• Op willen laden tijdens de pauze en daardoor sociale momenten ontwijken

Bovenstaande lijst zijn slechts enkele voorbeelden. De lijst is niet volledig en komt ook zeker niet bij iedereen voor. Toch geeft het je een idee van wat er zoal kan spelen bij mensen met autisme. Hoe ga je om met deze valkuilen en zorg je samen voor een duurzame samenwerking die voor iedereen prettig voelt?

Zeven tips voor collega’s en leidinggevenden van mensen met autisme

1. Besef dat iedereen uniek is

De een heeft alle lachers op zijn hand, de ander praat liever niet over koetjes en kalfjes. De een vindt probleemoplossend telefoneren geweldig, en voor de ander is dat haar grootste nachtmerrie. Alhoewel je bij veel mensen met autisme gemene delers ziet, is niemand over één kam te scheren.

Hoe kom je erachter wat jouw collega met autisme ervaart, prettig en minder prettig vindt op de werkvloer? Wat hij of zij nodig heeft, wat zijn of haar talenten zijn? Daarvoor is de volgende tip.

2. Leer elkaar kennen

Elkaar leren kennen bevordert openheid, betrokkenheid en duidelijkheid.

Wil je jouw collega met autisme leren kennen, voer dan een open gesprek. Ga het onderwerp autisme niet uit de weg, maar benoem wat je erover wil weten. Alleen door open en eerlijk naar elkaar te zijn, ga je elkaar beter begrijpen.

Vragen die je bijvoorbeeld kunt stellen:

• Wat houdt jouw autisme (op werk) in?
• Waar krijg je stress van?
• Wat helpt dan om tot rust te komen?
• Wanneer heb je een fijne dag op werk, en wanneer niet?

Misschien krijg je niet direct een duidelijk antwoord in het eerste gesprek. Soms is het ook moeilijk voor iemand om hierop een duidelijk antwoord te geven. Onze tip: blijf in gesprek! Vraag het nog eens, op een andere manier of een ander moment. Of vraag op welke manier of welk moment jouw collega het prettig vindt om jou hier meer over te vertellen.

3. Vraag naar behoeften

Dingen die voor jou heel vanzelfsprekend zijn, kunnen door mensen met autisme als lastig worden ervaren. Bijvoorbeeld in de communicatie of bepaalde (zintuigelijke) prikkels. Door te vragen naar wat iemand nodig heeft om goed te functioneren, erken je dat zij die moeilijkheden mogelijk ervaren. Dat is prettig, want jouw medewerker met autisme zal misschien niet zo snel zelf over beginnen.

4. Maak de nodige aanpassingen op de werkvloer

Kleine aanpassingen op het gebied van van communicatie, werkomstandigheden en overzicht en structuur maken vaak een wereld van verschil bij autisme op de werkvloer. Enkele voorbeelden: communiceer concreet en duidelijk, pas het takenpakket aan de persoon aan, bied een rustige (vaste) werkplek, en bied ondersteuning bij het maken van een planning. Hier vind je een handig overzicht met zestien gouden tips voor leidinggevenden.

5. Communiceer duidelijk

Alhoewel elke behoefte op de werkvloer van mensen met autisme weer anders is, zien we een grote gemeenschappelijke deler die goed helpt: duidelijk communiceren.

Mensen met autisme vinden het lastiger om tussen de lijnen te lezen en om abstracte begrippen te ontcijferen. Wees daarom duidelijk en concreet in je communicatie.

Maak gebruik van ‘de 5’ om een compleet beeld te schetsen voor jouw collega met autisme: wie, wat, waar, wanneer en hoe. Zo voorkom je miscommunicatie. En vooral blokkades in de uitvoering.

Denk ook een stapje vooruit als je instructie geeft. Wanneer moet het klaar zijn, en wat moet je collega doen als het klaar is? Dat maakt het plaatje nog completer.

6. Bied overzicht en structuur

Veel (niet alle!) mensen met autisme vinden het moeilijk om hoofd- en bijzaken te scheiden en kunnen zich verliezen in allerlei onbelangrijke details. Het is daarom fijn om samen te zorgen voor overzicht en structuur. Bijvoorbeeld door samen een planning te maken of door prioriteiten te stellen.

7. Benut externe expertise

Vinden jij en je collega met autisme het lastig om samen te werken? Heb je zelf autisme, en loop je vast op je werk? Misschien helpt het om een externe jobcoach mee te laten denken. Bijvoorbeeld via onze advies en coachingstrajecten voor een duurzame arbeidsrelatie.

Autisme op de werkvloer: kom verder!

Als detacheringsbureau voor mensen met autisme begeleiden wij mensen met autisme, hun collega’s en leidinggevenden op de werkvloer. Het is ons doel om de talenten van mensen met autisme tot bloei te laten komen, zodat de organisatie en de medewerker met autisme samen verder komen.

Heb jij een collega met autisme, en zocht je naar informatie over autisme op de werkvloer? Dan hopen we dat je met dit artikel een stapje verder bent gekomen. Voor nog meer verdieping raden we je het artikel ‘Ieder team verdient een medewerker met autisme’ aan. Mocht je nog vragen hebben over de doelen en diensten van AutiTalent, bekijk dan hier alle informatie voor werkgevers.

Deel dit bericht: